Arterijske cirkulatorne smetnje (periferna okluzivna arterijska bolest) su se manifestovale pojavom klaudikacionog bola u jednoj ili obje noge nakon pređenih manje od 100 m do pređenih 500 m (Stepen 2 ili 1 po Fontaineu), pojavom hladnoće i promjenom boje na stopalima koja se javlja povremeno. Cirkulatorne arterijske smetnje su bile uzrokovane aterosklerotskim promjenama na arterijama donjih ekstremiteta kod dijabetičara i nedijabetičara te Birgerovom bolešću (pušačko stopalo).

Dijabetesno stopalo smo tretirali kod pacijenata koji su pripadali nultom i prvom   stepenu po Wagneru (dijabetesno stopalo bez ulcere i dijabetesno stopalo sa površnom ulcerom). Uglavnom su promjene bile praćene simptomima polineuropatije

Polineuropatske smetnje su se manifestovale kao : osjećaj hladnoće u nogama, blaga utrnulost do potpuni gubitak osjećaja u nogama, najviše izraženog u stopalima, bolova i žarenja u nogama, koji su više izrazeni noću, bolnih grčeva..

Po završenoj terapiji pacijenti su imali subjektivno poboljšanje, odnosno smanjenje osjećaja hladnoće, žarećih bolova, smanjenje utrnulosti… što je sve dovelo do povećane sposobnosti za kretanje, veće samostalnosti u aktivnostima svakodnevnog života, odnosno pozitivnog pomaka u kvalitetu života naših pacijenata.

 Karbotretman smo provodili i kod pacijenata sa poremećajem venske cirkulacije, odnosno pacijenata sa hroničnom venskom insuficijencijom.

Hronična venska insuficijencija je skup složenih patoloških stanja koja povišenim venskim pritiskom dovode do progresivnog zastoja, zapaljnskih i trofičkih poremećaja subfascijalnih struktura, potkožnog tkiva i kože ( edem koji perzistira, lipodermatoskleroza, celulitis , venski ulkus). Hronična venska insuficijencija nastaje kao posljedica varikoziteta površnih vena, dilatacije vena dubokog venskog sistema, koja nastaje kao primarno oboljenje ili je to postflebitično odnosno posttrombotsko stanje. Za odabir pacijenata smo koristili CEAP klasifikaciju i indikovali smo za tretman pacijente, koji su imali C2-C6 stadij (početni varikoziteti vena do ulcera na potkoljenici koja je uzrokovana venskim zastojem). Hronična venska insuficijencija subjektivno se manifestovala pojavom   težine u nogama, grčeva tokom noći, a klinički promjenama kožnog i potkožnog tkiva: otok, lipodermatoskleroza, preulkusno stanje. Smetnje kod hronične venske insuficijencije su uglavnom posljedica staze venske krvi u svim venama, od velikih vena do venula i kapilara, što poslije dužeg vremena rezultira vidljivim promjenama na koži i potkožnom tkivu i navedenim simptomima . Poboljšanjem mikrocirkulacije poboljšavamo protok krvi i kisika te smanjujemo nakupljanje raspadnih produkata čime prije svega smanjujemo subjektivne smetnje a dugoročno usporavamo proces hiperpigmentacije, dermatoskleroze. 

Nakon provedene terapije kod pacijenata sa hroničnom venskom insuficijencijom, pacijenti su navodili smanjenje subjektivnih smetnji, koje je trajalo 3-12 mjeseci. Mnogi naši pacijenti su poslije 6-24 mjeseca došli na obnovu tretmana, upravo zbog toga što su se poslije prvog tretmana osjećali mnogo bolje.

Iako se CO2 u primjenjuje u terapijske svrhe unazad nekoliko vijekova , na različite načine i kod različitih oboljenja, u literaturi nema mnogo randomizovanih studija koje to potvrđuju, iako postoje podaci u literature o pozitivnom djelovanju CO2.

*Jedna randomizovana duplo slijepa studija ustanovila je kratkotrajne i dugotrajne kliničke i hemodinamske vazodilatatorne efekte koristeći CO2 aplikovan preko kože u pacijenata sa lakšim arterijskim cirkulatornim smetnjama (Fontaine II stepen). Oni su primijenili CO2 preko kupke temperature 30 stepeni, 18 dana, a kontrolna grupa je umjesto CO2 tretirana čistim vazduhom. Postignuti su pozitivni efekti koji su evaluirani preko povećanja klaudikacione distance (totalne hodne distance), te preko hemodinamskih mjerenja odnosno mjerenja tkivnog protoka. Svi posmatrani parametri su pokazali pozitivan efekat djelovanja. Pacijenti su takođe ispunjavali upitnik o kvalitetu života, koji je takođe potvrdio poboljšanje kvaliteta života nakon provedene terapije.

(1) Clinical and microcirculatory effects of transcutaneous CO2 therapy in intermittent claudication. Randomized double-blind clinical trial with a parallel design

Fabry, P. Monnet, J. Schmidt, J.-R. Lusson, P.-H. Carpentier, J.-C. Baguet and C. Dubray

Service therapeutique et Hydrologie Med., Faculté de Médicine, Clermont-Ferrand, France

Druga studija je opisivala djelovanje CO2 kod arterijskih i venskih oboljenja, hipertenzije i oboljenja srca, algodistrofičnog sindroma, analizirajući rezultate i drugih istraživanja. Svi navode pozitivne efekte djelovanja ove terapije i predlažu dalje istraživanje u cilju dokumentovanja postignutih rezultata.

(2) CO2 balneotherapy for Arterial Occlusion Diseases: Physiology and Clinical Practice

By B.Hartmann, M.Pittler and B.Drews Institute of Applied Physiology and balneology, University of Freiburg

Zaključak: Imajući u vidu sve naprijed navedeno kao i rezultate objavljenih studija mi smo donijeli odluku da provedemo u 2012. godini bilježenje postignutih rezultata, tako što bismo objektivizirali (koliko god to bude moguće) stanje prije i poslije provedene terapije. Upoređujući ova dva nalaza mogli bismo argumentovano govoriti o efektima karboterapije kod naših pacijenata.